“GALANDAR AYI” bu gece başlıyor:
Kalandar, Rumi Takvim’in ilk ayıdır.
Kalandar’ın birinci günü, Miladi Takvim’e göre Ocak ayının 13 ünü 14. gününe bağlayan güne tekabül eder.
Karadeniz Bölgesinde, özellikle Trabzon ve Gümüşhane ilinde bu gecenin ayrı bir önemi vardır. Geleneksel olarak bu gecede çocuklar dışarı çıkar ve evleri dolaşmaya başlarlar.
Ellerindeki poşetleri evlerin kapısına koyup zile bastıktan sonra ev ahalisinin poşetin içine koyacakları hediyeleri beklerler ve bu sırada da bazı maniler söylerler.
Trabzon dışındaki Karadeniz illerinin mahalli takvimlerinde, ocak ayı için yaygın olarak zemheri terimi kullanılır, aynı gece benzer eğlenceler yapılmakla birlikte Kalandar Gecesi gezmelerinde oynanılan seyirlik köy tiyatroları için (Karakoncoloz ya da Momoyer oyunları) Rumca yerine farklı bir terminoloji kullanılırdı.
Kalandar Geceleri, köyün genç ve çocukları, kemençe (bazı köylerde tulum ya da şimşir kaval) eşliğinde horonlar oynayarak toplanır, köydeki tüm evleri tek tek gezerler koliva, fındık, meyve, ceviz vs. toplarlardı.
Evlerin önüne gelen çocuklar yine köyden köye değişen ama ana teması benzer bir Kalandar tekerlemesi söyler:
Karlanguş yuva yapar
karaağaç doruğuna
bizim kızlar dayanmaz
zemheri soğuğuna
akşam geldim kapınıza
selam verdim yapınıza
selamımı almazsanız
daha gelmem kapınıza
Aydın Baylan
