Nardugan – Nartugan
Hıristiyanların İsa’nın doğuşu olarak kutladığı Noel bayramı, eski Türklerin yeniden doğuş bayramıdır.
Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor.
Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliriz.
Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık’ta gece gündüzle savaşıyor.
Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle akçam ağacı altında kutluyorlar.
Güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor.
Bayramın adı: NARDUGAN
(nar=güneş, tugan, dugan=doğan) Doğan güneş.
Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar ediyorlar.
Duaları Tanrıya gitsin diye ağacın altına hediyeler koyuyorlar, dallarına bantlar bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar Tanrıdan.
Bu bayram için, evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. Ağacın etrafında şarkılar söyleyip oyunlar oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar.
Yedikleri; yaş ve kuru meyveler, özel yemek ve şekerleme. Bayram, aile ve dostlar bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoğalır, uğur gelirmiş.
Akçam ağacı yalnız Orta Asya’da yetişiyormuş. Filistin’de bu ağacı bilmezlermiş.
Bu yüzden bu olayın Türklerden Hıristiyanlara geçtiği ve bunu da Hunların Avrupa’ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor.
İsa’nın doğumu ile hiç ilgisi yok.
“Doğum, güneşin yeniden doğuşu”
Muazzez İlmiye ÇIĞ
Türk kilimlerinde hayat ağacı figürü böyle işlenmiştir..
Süper bir bilgi. Teşekkürler ağabey. Kültürü olmayan ortaçağ ve öncesi Avrupa birçok şeyi Asya toplumlarından araklamıştır.
Buna bir örnek de büyücü Merlin’dir.
Bugünki tasviri ile uzun huni şeklinde şapka giyen Merlin aslında İran kökenlidir.
İsa’nın doğumunda kutsal ateşleri sönünce bir yıldızı takip ederek İsa’yı bulmaya çalışan üç büyücünün giyim şeklidir..
Alptekin Aydoğan
İsa’nın doğuşu 6 ocaktır. Fener Patrikhanesi’nin 6 Ocak’taki ‘Haliç’e Haç Atma Töreni’ onunla ilgilidir. Ermeni Patrikhanesi ve Rus Kilisesi de İsa’nın doğumunu 6 Ocakta kutlar.
Geri kalan kiliseler Türklerin geleneksel Akçam Ağacı kutlamalarını İsa’nın doğumu ile özdeşleştirmek için İsa’nın doğumunu 24 Aralık’ta kutlamaya başlamışlar ve sonunda bunu başarmışlardır da.
Ne hazindir ki Müslümanlar bugün artık Türklerin eski Akçam Ağacı’nı Hıristiyanların gavur Noel Ağacı olarak görmekte, domuzdan tiksindikleri gibi tiksinmektedirler.
Sedat Ureten
Kaynak: Altaylı.net
