CHARLES AZNAVOUR YAŞAMINI YİTİRDİ -Muammer Elveren
Dünyaca ünlü Fransız şarkıcı Charles Aznavour Bugün (1 eKİM 2018) 94 yaşında yaşamını yitirdi. Basın danışmanının yaptığı açıklamaya göre son konserlerini düşüp kolunu kırdığı için iptal eden Aznavour Japonya turnesinden yeni dönmüştü. Şarkıcının evinde öldüğü belirtildi.
Ermeni kökenli bir ailenin oğlu olarak 24 Mayıs 1924 te Paris’te doğan Charles Aznavour’un gerçek adı Şahnur Varinag Aznavuryan’ dı . Adapazarı’ndan göç eden ve bir oyuncu olan Annesi Knar Baghdasarian, babası Mişa Aznavuryan ile Gürcistan’dan Fransa’ya göç etmişti.
Fransa’nın ‘Frank Sinatra’sı olarak ta adlandırılan ve birçok şarkısının sözlerini de yazan Charles Aznavour, Fransızca, İngilizce, İtalyanca, İspanyolca, Almanca ve Rusça olmak üzere altı dilde şarkı söyleyebiliyordu. Aznavour, 80 ülkede 100 milyondan fazla plak satmış 60’a yakın filmde de rol almıştı. 60`dan fazla filmde oynayan Aznavour, François Truffaut`nun ‘Tirez sur le pianiste- POiyaniste ateş et’ filminde Édouard Saroyan karakterini canlandırdı. 2002 yılında Ermeni Soykırımı iddialarını konu alan Ermeni asıllı Кanadalı yönetmen Atom Egoyan’ın Ararat filminde rol aldı. Son olarak 2006 tarihli, hikâyesini Costa-Gavras’ın yazdığı, yönetmenliğini Laurent Herbiet’nin yaρtığı ‘Albayım’ adlı filmde Peder Rossi karakterini canlandırdı.
Paris’te Nisan 2003 te törenle açılışı yapılan Ermeni Kompozitör Komitas heykeli önünde sorularımı yanıtlayan Charles Aznavour ‘‘Türk ve Ermeni halkları arasındaki barışı Türk entelektüelleri, Türk basını ve Türk gençleri ile birlikte kuracağız. Komşu ve birçok şeyi birbirine benzeyip yıllarca beraber yaşamış iki halkın geleceği de bu saydıklarıma bağlıdır, Türk basınından çok şey bekliyoruz, ilişkilerin düzelmesinde lokomotif rol oynayabilir’’ demişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın Ekim 2006 ta yaptığı Ermenistan gezisine davet edildiğimizde Erivan’da Charles Aznavour ile aynı otelde kaldık. Aznavour, Fransa’da kutlanmakta olan Ermenistan yılı çerçevesinde Erivan Cumhuriyet Meydanı’nda muhteşem bir konser verdi. Konseri Chirac ile beraberindeki 4 Fransız bakan, Fransız delegasyonu ve Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan ile birlikte izledikten sonra otele geçtik. Charles Aznavour ile otel lobisindeki sohbetimizde ‘Erivan’da girdiğimiz mağaza, dükkan ve işyerlerinde Türk olduğumu söyleyince bir şey içmeye davet ediyorlar, dükkanlar Türk mallarıyla dolu, 3 yıl önce görüştüğümüzde söylediğim gibi halklar arasında bir sorun gözükmüyor” dedim, gülerek bana baktı ve cevap vereceğine ‘Konser nasıldı? Sorusunu sordu. Bende ‘yine harikaydınız’ deyince “Hayatımda ilk kez sahnede Ermenice konuştum, çünkü Ermenice sahne dili değildir” dedi ve ‘iyi geceler diliyorum’diyerek odasına çıktı.
Ermenistan’ın UNESCO nezdindeki daimi temsilcisi görevine getirilen Aznavour’un şarkılarının büyük çoğunluğu aşkla ilgiliydi. Ermenice bilmeyen sanatçı Fransızca dışında İngilizce ve Almanca konuşuyordu. 1950 ve 60’lı yıllarda Türkiye’ye geldiğinde Türkiye ve Türkleri çok sevdiğini söyleyen ve gittiği ülkelerde her fırsatta Türkiye’ye destek verdiğini açıklayan Aznavour, aha sonraki yıllarda özelliklede son 10 yılda konuşmalarında soykırım iddialarına yer vermeye başladı.
Aznavour , 1988 Ermenistan depreminden sonr yaptığı yardımlar nedeniyle Ermenistan Hükümeti onu 2004 yılında ülkenin en yüksek mertebesi olan “Ermenistan Ulusal Kahramanı” ödülüne layık gördü. 2008 yılında da Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyanın imzaladığı bir kararname ile Aznavour’a Ermenistan vatandaşlığı verildikten sonra 2009 yılında Ermenistan’ın İsviçre Büyükelçisi olarak atandı. Bunun dışında 2009 yılından itibaren Birleşmiş Milletler’de ‘Ermenistan’ın daimi delegesi ‘ oldu.
Dünyaca ünlü şarkıcı 2013 te, Fransa’daki vergi sisteminden kaynaklanan ağır vergi yükünden kurtulmak için siyasilere rüşvet vererek satın alma yolunu seçtiğini ancak başa çıkamayarak sonunda ülkeyi terk etmek zorunda kaldığını açıkladı. Charles Aznavour bu şok açıklamalarında “Yıllarca bu haksız vergileri ödememek ve vergi memurlarıyla muhatap olmamak için politikacılara para verdim. Bu bazılarına tuhaf gelebilir ama gerçek budur, adına ne derseniz deyin, sizi kayırması için bir politikacıya parasal destek vermenin tanımı rüşvettir. Ben de siyasilere bana gönderdikleri ‘aracılar’ vasıtasıyla para ödedim” demişti.
Aznavour açıklamasını şu sözlerle sürdürmüştü “Yaşça limite yaklaşmış bulunuyorum. Bugünden itibaren ayları, günleri, belki de son yaşanacak saatleri, hatta saniyeleri iyi kullanmanın gerektiği yaştayım. Yazdığım son kitap günü gününe tuttuğum notlardan oluşuyor. Geçmişte not tuttuğum hatıraları yazmak daha kolay geldi. Gençliğimde sahneye uygun fiziğim yoktu, sesimde beğenilen seslerden değildi. Sahnede çok yuhalandığım, ıslıklandığım oldu. Hatta bira şişelerinin altındaki yuvarlak kartonları sahneye fırlatanlar, para atanlar oluyordu. Tabii bende o paraları topluyordum. O yıllarda sahneye çıkanlarda fizik aranıyordu, mavi gözlü, sarışın, uzun boylu, zayıf ve sesi Julio Iglesias gibi olan sanatçılar makbuldü.
Ben Fransa’yı isteyerek terk etmedim. Vergilerimi halen Fransa’da ödüyor ve korkumdan ödeme makbuzunu cebimde taşıyorum. Beni haksızca ve son derece yüksek vergi sistemi nedeniyle İsviçre’ye yerleşmeye mecbur ettiler. Fransa’yı terk ettiğimde bu vergileri ödemek için en az 200 milyon Euro tutarındaki çok özel tablo koleksiyonumu çok çok büyük zarar ederek 4,5 milyon Fransız Frangına, yani fiyatının 7’de birine, elden çıkarmak zorunda kaldım. Bunun için Fransa’da vergi sistemini adilce düzeltmeyenlere çok kızgınım ve onları affetmiyorum. Mahkemede aklandım ama eğer devlet kurumları ve medya tepeme çullanmasaydı bu sorunları yaşamayacaktım. Bunun için ödediğim avukatlık ücretleri bana çok pahalıya mal oldu. Hatta şimdiye kadar söylemedim ama artık söyleyebilirim. Çok çok daha kötü şeyler yaşadım”
Charles Aznavour, altı dilde okuyabildiği 800’den fazla şarkının sahibi. Şimdiye kadar çok şey yaptığını ama çalışmaya alışan biri için “iş önlüğünü” çıkarmanın çok zor olduğunu söylerken, “Artık çalışmaktan ziyade gençlerin beni ziyaret edeceği yaştayım” diyordu.
